Sex Education – Những câu chuyện vặt vãnh về tuổi mới lớn
“Mày giỏi tư vấn tình cảm lắm mà sao không có một mảnh tình vắt vai vậy?”
“Huấn luận viên thì không ra sân”
Chắc hẳn nhiều người đã từng nghe đâu đó những câu nói vui kiểu như vậy. Nhưng đó cũng chính là nhân vật chính trong loạt phim Sex Education, một cậu bé vị thành niên làm chuyên gia tư vấn tình cảm và tình dục nhưng lại không có một mảnh tình vắt vai, lại chưa thủ dâm bao giờ.
Những câu chuyện về tình dục và giới tính luôn là đề tài nhạy cảm trong văn hóa Việt Nam. Khá buồn cười rằng nước ta trước kia là một quốc gia theo tín ngưỡng phồn thực, nghĩa là tôn thờ sự sinh sôi nảy nở, mà cụ thể ở đây chính là tình dục. Tạm bỏ qua câu chuyện về tín ngưỡng phồn thực, hãy trở lại với câu chuyện về tình dục và giới tính được nhắc đến trong bài viết này. Sau khi những đề tài về tình dục trở thành một thứ nhạy cảm trong văn hóa và đã trở thành thứ gọi là “thuần phong mỹ tục”, người ta đã tránh né nó suốt hàng nghìn năm. Và cái giá của sự tránh né này chính là những cô bé có bầu trước tuổi, phá thai thuộc hạng cao thứ 3 thế giới, bỏ nhà theo trai,… Nguyên nhân sâu xa của vấn nạn trên không gì khác chính là họ chưa được giáo dục giới tính kỹ lưỡng.
Trong vòng nhiều năm trở lại đây, việc giáo dục giới tính đã được quan tâm đến nhiều hơn. Đây là một động thái tích cực của chính quyền và các ban ngành, bởi vì muốn hạn chế vấn nạn, không có gì tốt hơn việc giúp người trong cuộc hiểu hơn về hậu quả của chúng. Chỉ khi những đứa trẻ vị thành niên hiểu rõ về tình dục và giới tính, lúc đó mới không xảy ra những “sự cố” đáng tiếc.
Sex Education xoay quanh chủ đề chính như cái tên của nó: Giáo dục giới tính (hoặc tình dục). Đó là những câu chuyện về tình cảm và tình dục mà những đứa trẻ vị thành niên sẽ gặp phải khi bước vào tuổi dậy thì. Những ham muốn về tình dục, mộng tinh, thủ dâm, hay quan hệ tình dục trước tuổi, tất cả đều được khắc họa một cách rõ nét mà không hề tránh né. Nhưng đó không chỉ là những câu chuyện trần trụi đơn thuần. Phiêu lưu cùng Otis, người xem sẽ nhận được những bài học quý báo về tình cảm và tình dục thông qua những “bài giảng” quý báo từ vị “giáo sư” trẻ tuổi này.
Rất nhiều vấn đề trong chuyện tình cảm và tình dục thường gặp được nêu ra rõ nét trong phim. Những sự căng thẳng, lo âu trong chuyện ấy, không cảm thấy khoái cảm trong quan hệ đều được “chuyên gia” của chúng ta giải quyết một cách ổn thỏa khiến nhân vật trong phim biết ơn cậu ta, còn khán giả xem phim như vừa nhận được một bài học cho mình. Nhưng phim không chỉ là tình dục một cách trần trụi đơn thuần, phim còn là những câu chuyện về tình yêu với góc nhìn tâm lý đầy khoa học. Những khó khăn trong tâm lý khi yêu, những vướng mắc trong chuyện tình cảm, tất cả đều được phát họa rõ nét thông qua cách kể chuyện hài hước trong phim.
Không những nói về sex, cái hay của phim còn nằm ở chỗ phản ánh những vấn đề xã hội đang gây tranh cãi gay gắt và đôi khi còn trở thành đề tài nhạy cảm. Kỳ thị người da màu và kỳ thị người đồng tính có lẽ là hai đề tài có sức anh hưởng và gây tranh cãi nhất mọi thời đại. Mãi sau này, người da màu mới được đối xử bình đẳng trong xã hội, còn người đồng tính, mãi đến những năm gần đây họ mới có được tiếng nói. Và phim đã làm tốt điều đó khi khắc họa những vấn nạn trên một cách đầy nghệ thuật. Thông qua cậu bé Eris, người xem sẽ thấy rõ được góc nhìn ấy, khi cậu vừa là một người da màu, vừa là một người đồng tính. Sự khinh rẻ, kỳ thị, những mặc cảm trong cộng đồng được nêu lên một cách chân thật không hề tránh né. Khu phố nghèo nàn với những ngôi nhà nhỏ cùng với một gia đình đông đúc nơi cậu sống, trái ngược với những ngôi nhà to lớn khang trang của những người bạn da trắng trong trường. Quá khứ đầy khó khăn khi là một người da đen và phải luôn nhún nhường người khác của ông bố. Tất cả đã vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về những vấn đề nhức nhối của xã hội.
Cách xây dựng nhân vật lại là một điểm hay nữa của phim, gần như là điều đem đến giá trị lớn nhất cho phim. Không chỉ đơn thuần là sex, Sex Education còn làm được nhiều hơn thế qua những nhân vật cùng hoàn cảnh và tính cách của họ được khắc họa. Nhân vật chính của chúng ta, một chuyên gia tâm lý nhưng lại có vấn đề về tình dục và tình cảm bởi những tổn thương tâm lý lúc nhỏ. Cậu bạn của anh ta, một người da đen đồng tính phải gồng mình trước những sự khinh rẻ từ bạn bè. Crush của nhân vật chính, một cô gái “hư” phải sống trước những lời dèm pha bịa đặt về mình và có một gia đình có thể gọi là khốn nạn. Chàng trai của trường, một người phong độ, là gương mặt đại diện của trường nhưng phía sau đó là cả một câu chuyện về thứ mà người ta gọi là “con nhà người ta”, phải sống trong sự sắp đặt về sự kỳ vọng của hai người mẹ. Hai người mẹ của cậu là cuộc hôn nhân đồng tính tiêu biểu trong xã hội. Và còn nhiều nhân vật khác, mỗi người đều có một vai trò riêng của mình và đều phản ánh những khía cạnh của xã hội thông qua câu chuyện và tính cách của riêng họ. Có thể nói, khó có một bộ phim nào lại có thể đưa ra được rất nhiều thứ bằng sex.
Có thể bạn sẽ cho rằng một bộ phim về những thanh thiếu niên quan hệ tình dục trước tuổi là không đúng. Chính xác là vậy, và thứ mà bộ phim muốn truyền tải cũng nằm trong cái tên của nó: Sex education – giáo dục giới tính. Đó là hiện trạng về những trẻ vị thành niên có những định hướng sai lệch về tình dục, đó là câu chuyện về những đứa con bị hư hỏng do thiếu sự quan tâm dạy dỗ từ phụ huynh, đó cũng là những vấn đề mà chúng gặp phải khi bước vào tuổi mới lớn. Tôi dám chắc rằng phần lớn trong chúng ta đều trải qua những thứ như thế khi bước vào độ tuổi dậy thì mà không nhận được những lời chỉ dạy quý báo từ cha mẹ. Có những cô bé sợ hãi khi có kỳ kinh nguyệt đầu tiên, có những chàng trai lo sợ và bỡ ngỡ khi mộng tinh lần đầu. Đó là những thứ mà chúng ta đã từng gặp phải khi không có được sự chỉ dạy đúng đắn từ người lớn, và thứ mà chúng ta cần làm là không để cho chúng mắc phải những sai lầm như chúng ta. Không đề chúng mất phương hướng rồi xảy ra những vấn đề đáng tiếc. Đó cũng chính là thông điệp mà bộ phim muốn truyền tải, họ muốn những người xem và con cái của họ sẽ không trở thành hư hỏng hoặc bỡ ngỡ như những nhân vật trong phim.
Phim cũng không có quá nhiều cảnh quan hệ tình dục đến nỗi bạn cảm thấy ngượng khi xem. Tuy cũng có những cảnh quan hệ trong hầu hết các tập phim, nhưng phần lớn phim vẫn là những câu chuyện rất lành mạnh được thể hiện qua góc nhìn hài hước dành cho khán giả. Thay vì phát ngượng nếu có một ai đó thấy ta xem phim, bạn sẽ phát cười xuyên suốt bộ phim qua những tình tiết rất có duyên mà lại không thừa thải. Chuyện về anh thợ sửa ống nước, chuyện về thanh niên khoai to, tất cả sẽ khiến bạn bậc cười vui vẻ xuyên suốt bộ phim bên cạnh những nút thắt hồi hộp khiến ta phải trầm lại. Tin tôi đi, đây sẽ là một trải nghiệm đáng xem trong đời.
Tình dục luôn là đề tài nhạy cảm và người ta ngại nói về nó trong văn hóa của người Việt. Nhưng cũng vì vậy mà những điều đáng tiếc đã xảy ra chỉ vì mọi người không có nhiều kiến thức về chúng. Muốn những đứa trẻ tốt hơn, không có gì hiệu quả bằng việc giáo dục giới tính một cách khoa học và hợp lý. Tuy trần trụi, nhưng Sex Education lại mang đến những bài học giá trị dành cho lứa tuổi vị thành niên, là một trải nghiệm đáng xem trong đời. Đây cũng là một nguồn tài liệu quý báo để các bậc phụ huynh hiểu rõ về con của mình hơn, để có thể ngồi lại và tâm sự cùng nhau, giúp chúng vượt qua những khủng hoảng của tuổi mới lớn. Không chỉ là giáo dục giới tính, mà đó còn là một phần của quá trình trưởng thành.