Giải thích Tenet theo cách dễ hiểu nhất
Mình thấy nhiều người đã giải thích rồi, nhưng mình vẫn sẽ viết bài này theo hướng dân dã dể hiểu nhất, mục đích để mọi người trả lời được câu hỏi “cái quái gì đang diễn ra vậy?”. Nên bài này dành cho ai đã xem phim rồi nha.
Thứ nhất, thứ trong phim thuộc về nghịch lý tiền định. Có thể hiểu đơn giản là mọi thứ đã được định trước trong một vòng lặp, giống như là ông trời đã sắp đặt sẵn mọi thứ vậy đó. Thứ hai, đây không phải là du hành thời gian, mà chỉ là ngược chiều với dòng thời gian bình thường. Trong Tenet không thể đi về tương lai, nhưng có thể về quá khứ bằng cách vào cánh cửa ngược, rồi sống cho tới thời điểm đó sau đó đi qua cánh cổng xuôi. Nếu như du hành thời gian đến tương lai 10 năm, thì bạn sẽ biến mất trong mười năm cho đến thời điểm bạn xuất hiện, còn trong tenet thì không thể. Tenet không có du hành thời gian mặc dù có thể đi ngược về quá khứ. Bên văn hóa phương Tây họ có khái niệm gọi là sự “hỗn loạn”, để trái ngược với trật tự – những thứ có thể lý giải bằng khoa học. Phép thuật chính là sử dụng sự hỗn loạn. Okay, vào nội dung nào. Thứ ba, không có đa vũ trụ ở đây, cũng không có đa thực tại ở đây, tất cả đều một thực tại và một vũ trụ duy nhất.
Mình sẽ gọi các nhân vật theo cách dễ nhớ là nam chính, nam phụ, nữ chính, phản diện, bà Ấn Độ, cộng sự tài xế (lái máy bay với lái tàu), cộng sự quân đội, cô tiến sĩ.
Vào thời điểm nào đó không rõ là ở tương lai hay quá khứ, một nhà bác học với bộ óc thông minh đã tạo ra một thuật toán có thể làm nghịch đảo thời gian cho một đối tượng cụ thể. Nhưng vì nó quá nguy hiểm, có thể nghịch đảo cả thế giới đi ngược về thời điểm trái đất chưa hình thành nên chắc chắn sẽ khiến con người diệt vong, cho nên cô ta chia nó ra làm 9 đoạn là 9 thiết bị khác nhau rồi chôn giấu nó ở chín nơi trên thế giới để không ai biết được. Nhiều trang viết rằng có một tổ chức ở tương lai đang cố để tiêu diệt quá khứ, nhưng thật ra không phải. Chẳng có tổ chức nào ở tương lai hay hiện tại cả.
Nhân vật phản diện sinh ra và lớn lên ở một thành phố không có trên bản đồ. Vì đây là nơi dành cho những thí nghiệm bị cấm nên người ta đã che đi sự tồn tại của nó, nơi đây cũng có người sống. Và phản diện sống, tồn tại bằng cách khai thác một loại hợp chất, hợp chất này tất nhiên cũng không hợp pháp. Phản diện tình cờ tìm được một mảnh của thuật toán. Ông trở nên giàu có nhờ buôn bán vũ khí và làm ăn trái phép, rồi ông cũng tìm được 8 đoạn của thuật toán, đoạn thứ 9 chính là quá trình trong phim, cuối cùng cũng tìm ra. Tuy vậy, nhưng ông đang dần đối mặt với cái chết vì bệnh tật. Với bản tính tham lam và ích kỷ, ông ta muốn lúc mình chết, cả thê giới phải chôn vì theo. Nên ông ta đã gắn một thiết bị vào cơ thể mình, khi tim ngừng đập, cả thế giới sẽ bị đảo ngược rồi lụi tàn theo ổng. Ông xây dựng cỗ máy để kích hoạt thiết bị, tạo ra hai đường hầm nghịch đảo thời gian.
Mình giải thích thêm ở đoạn này, nếu như cả trái đất bị đảo ngược thì sẽ không sao vì con người và trái đất cùng đảo ngược, nên con người sẽ xuôi chiều với những thứ trên trái đất, mọi thứ sẽ vẫn bình thường. Sự nguy hiểm ở đây là chỉ có con người bị đảo ngược thôi, cây lúa từ hạt lúa đang chín sẽ xanh, rồi cây lúa thay vì lớn lên thì nó lại teo lại thành hạt giống và biến mất, chết người là ở chỗ đó. Người ta cũng chẳng thể ăn được gì, tới chuyện thở thôi cũng khó, nên thế giới sẽ sụp đổ là có thật.
Cuộc hôn nhân của phản diện về sau không còn tốt đẹp, nữ chính là vợ ông ta trở nên căm thù ông ta. Ông ta dùng đứa con và bức tranh giả để ép buộc cô ấy bên mình. Vì nếu kiện cô vợ về bức tranh giả, cô ấy sẽ không thể bồi thường nổi. Còn nếu ra đi, cô ta sẽ không bao giờ tìm gặp con. Số là cô vợ hồi trước bị lừa mua bức tranh giả, lúc đó cô cũng tưởng là tranh thật, nên sau này mới bị khốn đốn với người chồng của mình.
Nhân vật chính sau các sự kiện trong phim đã đi ngược về quá khứ, tìm gặp nam phụ, gây dựng tổ chức để chống lại các sự kiện ở tương lai (hiện tại). Nhiệm vụ của anh trong phim cũng chính do anh tạo ra, các dấu hiệu báo về những viên đạn và vật dụng bị đảo ngược cũng chính do anh tạo ra. Anh không cho nam phụ cho chính mình trong tương lai biết mọi thứ để đảm bảo mọi thứ diễn ra đúng như vòng lặp.
Bắt đầu với hiện tại, nam chính sau một bài thử nghiệm khắc nghiệt đã đủ điều kiện nhận nhiệm vụ về một thảm họa sắp diễn ra trong tương lai, nhưng thật ra mọi người đều hiểu lầm. Nam chính tìm theo nguồn gốc của viên đạn, gặp được nam phụ là bạn đồng hành của mình. Hai người đột nhập vào nhà của ông chủ cung cấp những viên đạn đó, nhưng hóa ra người đứng đầu là bà vợ chứ không phải ông chồng. Hai người được bà Ấn Độ cho biết rằng bà chỉ cung cấp những viên đạn bình thường thôi, nó không hề được đảo ngược. Bà cho biết người đã mua nó. Nam chính và nam phụ tìm đến người đã mua những viên đạn đó, chính là nhân vật phản diện.
Sau khi điều tra đầy đủ thông tin, nam chính tiếp cận cô vợ bằng cách bán cho cô bức tranh giả thứ hai. Dù là tranh giả, nhưng thê giới chỉ có hai bức, bức thứ nhất vợ chồng phản diện đang giữ, bức thứ hai là bức anh đang bán. Nhanh chóng cả hai nhận ra mục đích của đối phương, nữ chính cho nam chính biết về hoàn cảnh của mình nhưng họ không có nhiều thời gian do chân tay của phản diện chuẩn bị kết liễu nam chính. Tất nhiên là đâu kết liễu được một đặc vụ như vậy.
Hai người giúp cô thủ tiêu bức tranh, họ đột nhập vào nhà kho ở cảng, vốn dĩ là nơi chứa những thứ bất hợp pháp của phản diện. Họ tạo ra vụ hỏa hoạn bằng cách cho máy bay đâm vào với sự giúp đỡ của cộng sự tài xế. Hai người vô tình vào đường hầm đảo ngược nhưng lúc đó cả hai đều không biết. Vô tình nam chính gặp và đối đầu với một tên đảo ngược chính là chính mình trong tương lai. Trong khi nam phụ lột được mặt nạ và nhận ra đó chính là nam chính, bên phía nam phụ đứng là căn hầm xuôi. Nam phụ mới ngăn nam chính giết chính mình nhưng không nói ra đó là ai. Những tưởng bức tranh bị hủy nhưng thật ra nó đã không có ở đó. Nữ chính tiếp tục bị đe dọa.
Phản diện tưởng nam chính đang tằng tịu với vợ mình, rồi sau này anh chứng minh được mình là một tay đạo chích chuyên nghiệp và đang tiếp cận phản diện để bán thứ mà anh sắp cướp được của CIA, thứ mà phản diện đang cần nhưng nam chính thì vẫn tưởng đó là hợp chất bí ẩn kia. Nam chính và nam phụ ban đầu cứ tưởng rằng phản diện chỉ là một mắt xích trong chuỗi tìm kiếm, và hợp chất kia là thứ khiến mọi thứ nghịch đảo nhưng sự thật thì không phải. Phản diện mới là cái đích của nhiệm vụ. Họ cướp được trên xe vận chuyển của CIA, nhưng khi mở ra xem thì đó không phải là hợp chât kia mà là một thiết bị kỳ lạ, đoạn cuối cùng của thuật toán. Sau nhiều giằng co, nam chính đưa nó cho phản diện thật, nhưng thiết bị đã bị rơi trên đường nên cả hai phe đều nghịch đảo lại quá khứ để tìm lại. Hai chiếc xe chạy lùi, một chiếc là của phe phản diện, còn chiếc xe tai nạn bỗng dưng nghịch đảo lại chính là của nhân vận chính. Cả hai đang đuổi theo để tìm xem nó bị rơi ngay lúc nào.
Quay lại trận chiến tại nhà hát opera ở đầu phim. Nhiều người ngộ nhận có nhân vật chính trong đó nhưng thật ra không phải. Người đang giữ thiết bị đang chuẩn bị giao dịch, quân đội đột nhập vào để tiêu diệt và lấy thiết bị, hai tên lính giả là của phe phản diện, cũng mục đích để lấy thiết bị. Cuối cùng họ thua, phe quân đội thắng, thiết bị rơi vào tay CIA. Đó là lý do mà phản diện luôn thèm khát nó, còn nam chính thì mới thấy nó lần đầu tiên sau khi cướp được từ xe vận chuyển của CIA. Trong khi tại nhà hát, hai tên lính giả đã được nhìn thấy thiết bị rồi. Hai tên lính giả không thể là nam chính được, nam chính chỉ biết về chuyện ở nhà hát thôi chứ không hề có mặt ở đó. Đoạn ở nhà hát với đoạn nam chính bị tra hỏi ở đường ray xe lửa không hề liên quan.
Sau khi nhận được chiếc hộp rỗng, phản diện mới bắt nữ chính vào căn hầm để đe dọa nam chính vì hắn biết nam chính có tình cảm với vợ mình. Hắn bắn nữ chính bằng viên đạn đảo ngược. Nữ chính bị thủng bụng, vết thương bị bắn bằng đạn đảo ngược sẽ không thể lành nếu họ đang ở chiều xuôi. Bọ họ vào chiều đảo ngược và đi ngược chiều thời gian để vết thương lành lại. Nam chính và phản diện đều quay lại trận rượt đuổi xe để tìm xem thiết bị thật sự đã bị rơi ở đâu. Nam chính bị tiêu diệt, xe bị lật ngược và phản diện đốt xe. Nhưng một vụ nổ như vậy lại không thể xảy ra ở chiều ngược nên nam chính được cứu.
Ba người sống ở chiều ngược thời gian để vết thương của nữ chính được lành. Sau khi vết thương lành, họ phải đi qua đường hầm xuôi thời gian ở cảng để trở về hướng xuôi dòng thời gian. Lúc này chính là mốc thời gian chiếc máy bay đâm vào gây hỏa hoạn ở cảng. Nam chính đụng độ với chính mình. Cuối cùng họ trở về đường hầm xuôi thời gian.
Giải thích một chút ở đoạn này. Vốn dĩ phim không phải du hành thời gian nên khi về quá khứ, tất cả sẽ bị mắc kẹt trong quá khứ. Và họ phải đi qua chiều xuôi nếu không muốn mình bị ngược mãi mãi. Đó là lý do mà trận chiến cuối cùng diễn ra mốc thời gian quá khứ. Vì đường hầm đã bị phá hủy trong vụ cháy ở cảng, nên họ phải sống ở trạng thái thời gian ngược cho đến khi đường hầm chưa bị phá hủy mới có thể đi xuôi trở lại. Còn đường hầm kia tất nhiên lúc này phe phản diện đang nắm giữ, làm sao mà vào được. Phản diện vì đi ngược trước nên tất nhiên qua được hầm nghịch đảo về chiều xuôi trước phe chính diện, nên hắn mới cho người đưa thiết bị vào nơi sẽ được kích hoạt và ung dung ngồi du thuyền với cô vợ ở quá khứ của mình. Đừng hỏi phản diện ở quá khứ lúc này đang ở đâu, đó là một hạt sạn.
Phản diện có được đầy đủ thuật toán, đưa nó đến nơi được xây dựng sẵn và sẽ kích hoạt nó để nam chính và nữ chính ở hiện tại chết hêt đi. Ông chuẩn bị cho cái chết của mình. Nhưng phản diện không hay biết rằng nam chính chưa chết, và nữ chính mình gặp trên tàu là nữ chính ở tương lại chứ không phải nữ chính ở thời điểm đó. Cô tiếp cận hắn để ngăn hắn chết trong khi nam chính và cộng sự của mình chuẩn bị cho một cuộc tiến công vào nơi chứa thuật toán.
Nữ chính câu giờ với phản diện để đội có thể lấy được thiết bị ra, nhưng cuối cùng cô cũng giết hắn vì không thể chịu nổi hắn. Cũng may lúc đó nam chính và cộng sự quân đội đã lấy kịp thuật toán ra với sự giúp đỡ của nam phụ. Sau khi giết phản diện cô nhảy xuống biển, lúc này nữ chính ở quá khứ nhìn thấy một dáng người nhảy xuống biển như đã kể lúc đầu phim. Làm sao mà phản diện chết rồi lại có thể ngồi với vợ mình ngay sau đó, tất nhiên đó là phản diện ở quá khứ lúc còn chưa chết, còn phản diện ở tương lai thì mới chết rồi. Đừng hỏi tại sao nha, đó là sạn rồi.
Cùng thời gian đó, nam chính và những người bạn tiến hành tấn công nơi chứa thuật toán bằng hai đội quân, đội đỏ là đội xuôi chiều thời gian, đội xanh là đội ngược chiều thời gian. Làm sao để hai đội có thể tấn công cùng một lúc? Cả hai đều có mười phút, độii đỏ ra quân trước, mười phúc sau, đội xanh sẽ ra quân. Thờ điểm 0 phút của đội đỏ là 10 phút của đội xanh và ngược lại. Cho nên dù không xuất phát cùng lúc, nhưng hai đội vẫn cùng tồn tại trên chiến trường. Hai đội tạo thành thế tấn công gọng kìm. Tất nhiên bên đối thủ cũng có hai đội chứ không phải dạng vừa. Cả hai cùng cho nổ tòa nhà để phá hủy cổ máy vào phút thứ 5. Đó là thời điểm cả hai đội sẽ có cùng mốc thời gian, toà nhà sẽ nổ hai lần, dù ở chiều nghịch hai chiều xuôi, tòa nhà đề bị phát hủy sau phút thứ 5.
Tại sao lại như vậy? Vì nếu chỉ một chiều bị phá hủy, phản diện có thể đi theo chiều ngược lại và tòa nhà sẽ còn nguyên vẹn. Chỉ có thể phá hủy cùng lúc như vậy thì cho dù đi theo chiều thời gian nào, tòa nhà đều bị phát hủy. Như thế, cổ máy kích hoạt thiết bị mới hoàn toàn bị phát hủy, dù mọi người ở tương lai hay quá khứ, tòa nhà đều bị phá hủy. Đừng hỏi tòa nhà được xây như thế nào trong khi nó đã bị phát hủy ở cả hai nhiều thời gian nha, không ai trả lời được đâu.
Mặc dù vậy, nam chính vẫn phải lấy thiết bị ra để nó không rơi vào tay của người khác sau này. Nam chính đụng độ phải một tên tướng và không thể đánh bị hắn, anh bị nhốt bên trong tòa nhà và sắp chết cho vụ nổ thứ hai sẽ diễn ra vào phút thứ 10 ở chiều xuôi dòng thời gian. Nhưng rồi được một người ở đội xanh đã vào giúp, người đó chính là nam phụ và anh đã bỏ mạng. Sau này nam chính nhận ra anh nhờ chiếc móc khóa chỉ đỏ đeo ở ba lô.
Quay lại trước đó vài phút, nam phụ không chỉ đi theo hướng ngược, mà anh còn đi theo hướng xuôi để giúp nam chính. Anh ngăn cản nam chính và cộng sự quân đội lao vào vụ nổ nhưng không thành, anh bấm còi xe inh ỏi nhưng hai người không quan tâm. Nhưng rồi cuối cùng cũng thành công. Cộng sự quân sự định giết hai người nhưng rồi nhận ra một người giữ thiết bị đầy đủ rồi tự giết mình sẽ không an toàn bằng thiết bị bị chia ra ba phần rồi cả ba người cùng tự sát. Tại sao lại như vậy? Vì nếu cộng sự quân đội giữ toàn bộ thiết bị, sau này người ta có thể tìm ra thiết bị đầy đủ dễ dàng hơn, còn khi thiết bị chia làm ba và cả ba đều không biết những người kia giấu nó ở đâu, tất nhiên sẽ khó tìm hơn rồi.
Sau khi mọi người chia tay nhau, nam phụ lại quay về hướng nghịch đảo để giúp đỡ mình. Lúc này nam chính nhận ra người đồng đội đã hy sinh kia chính là anh thông qua chiếc móc khóa chỉ đỏ có treo đồng tiền. Nhưng phải để mọi thứ diễn ra như vậy, nam phụ vì đã trải qua tương lai thành công với sự giúp đỡ của mình ở chiều nghịch đảo nên anh phải trở về phía nghịch đảo để mọi thứ phải diễn ra như vậy.
Giờ chúng ta theo nam phụ một chút trước khi kết thúc. Nam phụ vì đã biết tương lai nên phải quay về chiều nghịch đảo giúp đỡ để tương lai phải diễn ra đúng như vậy. Anh theo hướng nghịch đảo, cứu nam chính và hy sinh.
Quay lại hiện tại, nam chính được nam phụ cho biết người anh làm việc lại chính là anh và hành trình của anh chỉ mới một nửa. Anh nghịch đảo về quá khứ, tìm gặp nam phụ, gây dựng tổ chức và tạo các dấu hiệu cảnh báo chính mình trong tương lai. Hết phim.
Bàn luận một chút. Tình cảm giữa nam chính và nữ chính dù có một chút tình yêu, nhưng nó hoàn toàn không phải là tình yêu. Theo mình, nó là tình thương nhiều hương, anh thương nữ chính vì hoàn cảnh của cô và muốn giúp cô, còn cô thương anh vì anh là một người xa lạ nhưng lại thật lòng giúp đỡ mình. Giữ họ có một chút tình yêu, nhưng chỉ là một chút thôi. Cuối cùng nam chính vẫn vì sự nghiệp, tiếp tục đi về quá khứ ở cuối phim. Mọi thứ diễn ra hóa ra không có một tổ chức khủng khiếp nào ở tương lai cả. Chính sự “cứu thế giới” của nam chính lại là nguyên nhân khiến thế giới sẽ bị sụp đổ. Vì nếu không cướp mảnh cuối cùng ở thuật toán, thì sẽ không có sự kiện ở cuối phim, nhưng không có sự kiện ở cuối phim thì cũng sẽ không có người chôn những mảnh của thuật toán và cũng không có những cảnh báo. Tất cả đã là tiền định rồi. Dù phim vẫn có nhiều sạn, nhưng biết làm sao được. Mình bỏ qua nhiều chi tiết khác vì có thể người xem đã hiểu ra rồi.
Có một câu về du hành thời gian như thế này: khi bạn ngược về quá khứ, thì quá khứ chính là tương lai của bạn. Phim này cũng vậy, nhưng không du hành bằng việc nhảy cốc, mà là sống từng giây từng phút theo chiều ngược lại. Hy vọng giúp mọi người hiểu.